مریخ ؛ زندگی و حیات در سیاره دیگر
مریخ چهارمین سیاره در منظومه خورشیدی و معروف به مارس است. این روزها بحث زندگی و حیات در آن میان دانشمندان و مردم عادی بسیار داغ است. اما به همین زودی این کار به وقوع خواهد پیوست و افرادی در مریخ مشغول انجام پروژه هایی خواهند شد و بچه های ما در آنجا زندگی جدیدی را تجربه خواهند کرد. در این مقاله قصد داریم چگونه دست یافتن به این آرزو و ادامه حیات را در مریخ و زمان وقوع آن را بررسی کنیم.
سوال های زیادی ذهن ما را درباره این سیاره به خود درگیر کرده است، به طور مثال زندگی در مریخ و تلاش برای دسترسی به آن آیا واقعا لازم است ؟ چرا بشر تلاش می کند که زندگی خود را در مارس ادامه بدهد ؟ و هزاران سوال از این دست که ذهن ما را به خود مشغول کرده است. باید گفت ما در منظومه و سیاره ای زندگی می کنیم که بی اندازه آسیب پذیر است. تنها یک سنگ آسمانی بزرگ کافی است تا ما را از میان ببرد. پس بشر برای بقا باید به فراتر از سیاره خود فکر کند زیرا از دست دادن این حجم از یافته های بشر به این سرعت بسیار دردناک است و چه گزینه ای بهتر از این سیاره می تواند وجود داشته باشد. دلیل دیگر این سفر، خود ما هستیم. اکتشاف در وجود ما نهادینه شده است. دو میلیون سال پیش انسانها در آفریقا تکامل یافتند و بعد به آهستگی اما با اطمینان در تمامی سیاره پخش شدند برای دسترسی به طبیعت وحشی که فراتر از دید آنها گسترده شده بود. بسیاری از بزرگترین پیشرفت‌های تمدن و صنعت بدلیل جستجو های انسان بوده است.
بیشتر بدانیم : بورچین، کهکشان نادر با ویژگی های منحصر به فرد >>
مریخ و ماهیت وجودی آن در منظومه راه شیری
برای حضور در مارس ابتدا باید شناخت کافی از آن داشته باشیم. این سیاره چهارمین سیاره در منظومه خورشیدی است که در یک مدار طولانی‌تر و با سرعتی کمتر از زمین به دور خورشید می‌چرخد. هر یک بار گردش این سیاره به دور خورشید معادل ۶۸۷ شبانه روز زمین به درازا می‌کشد و طول شب و روز آن از زمین کمی طولانی‌تر است. قطر این سیاره نزدیک به یک دوم قطر زمین است . این به این معناست که مارس خیلی از نصف زمین کوچک تر است. اما با وجود این واقعیت که این سیاره از سیاره ما کوچکتر است، سطحی از مارس که می‌شود روی ان ایستاد معادل سطحی از زمین است که قابل ایستادن است، چون بیشتر زمین با آب پوشیده شده است.
مریخ – حیات در مریخ – زمین – سیاره – استفان پترانک – منظومه خورشیدی – آب – اکسیژن – جو
جو مریخ ۱۰۰ بار رقیق تر از جو زمین است، پس قابل تنفس نیست. چون ۹۶ درصد آن را دی اکسید کربن تشکیل داده است. در ضمن مریخ واقعا سرد است. دمایی به طور متوسط حدود ۶۲ – درجه سانتی گراد دارد، اگرچه گستره دما در آنجا خیلی متفاوت است. طول روز مارس تقریبا معادل روز زمین است، با ۳۹ دقیقه اضافه تر. فصل ها و سال ها در مریخ دوبرابر زمین طول می‌کشند. پرواز کردن در مریخ به دلیل جاذبه کمتر از زمین مقداری سخت است. همینطور که می بینید، این سیاره کاملا شبیه زمین نیست، اما با اختلافی زیاد قابل زیست ترین محل در کل منظومه شمسی است. اما فاصله مریخ نسبت به زمین کمی دور است. فضانوردان آپولو برای رسیدن به این سیاره باید ۳ روز در راه باشند. این در حالی است که سفر از روی زمین به سمت مریخ حدود هشت ماه به طول می انجامد.
مریخ – حیات در مریخ – زمین – سیاره – استفان پترانک – منظومه خورشیدی – آب – اکسیژن – جو
متاسفانه دسترسی به مارس از روی زمین توسط کشور هایی مانند روسیه، ژاپن، چین، هند و اروپایی ها بارها با شکست روبرو شده است . حدود ۴۴ موشک به آنجا فرستاده شده است، که بیشتر آنها یا گم شده اند و یا سقوط کرده‌اند. تنها یک سوم ماموریت های برای این سیاره موفقیت آمیز بوده است.
و به هر صورت در حال حاضر موشکی که آنقدر بزرگ باشد که ما را به آنجا ببرد، فعلا وجود ندارد. البته در گذشته موشک ساترن ۵ با تمام این ویژگی ها را داشتیم. این موشک با شکوه ترین دستگاهی بود که تاکنون توسط انسان ساخته شده بود. به کمک آن بشر به ماه دسترسی پیدا کرد. اما آخرین ساترن ۵ در سال ۱۹۷۳ برای پرتاب ایستگاه فضایی اسکای لب استفاده شد و بعد تصمیم به استفاده از موشکی با نام شاتل گرفته شد و بعد از فرود در کره ماه مسیر مریخ را ادامه دهیم. بزرگترین موشکی که در حالا حاضر داریم تنها نصف اندازه ای است که وسایل مورد نیاز ما را به مریخ ببرد.
بیشتر بدانیم : شارژر بی برق نیپر (Nipper ) >>
زمان فرود انسان در مریخ
پس رفتن به مریخ ساده نیست و این سوال واقعا جالبی را پیش می آورد. اولین انسان واقعا تا چه زمانی در آنجا فرود می آید؟ برخی از کارشناسان معتقداند که رسیدن به این سیاره تا تاریخ ۲۰۵۰ دستاورد شگرفی خواهد بود. اما ناسا معتقد است تا ۲۰۴۰ می تواند انسان را به این سیاره ببرد. ولی از نظر استفان پترانک انسان می تواند تا ۲۰۳۵ به مدار مریخ برسد. وی اعتقاد دارد ما در سال ۲۰۲۷ در مارس فرود خواهیم آمد. و دلیلش این است که « الون ماسک» متعهد به انجامش است. او مدیر عامل تسلا موتورز و اسپیس ایکس است. الون عزمی راسخ دارد که در ۲۰۲۵در مریخ فرود آید. البته این موضوع قطعیتی ندارد و باید تا آن زمان صبورانه منتظر باشیم.
مریخ – حیات در مریخ – زمین – سیاره – استفان پترانک – منظومه خورشیدی – آب – اکسیژن – جو
اگر عملکرد ده سال اخیر الون ماسک را بررسی کنیم، میبینیم که خودرو الکتریکی در ۲۰۰۵ توسط آقای ماسک تولید شد و خیلی از آدمهای صنعت خودرو تا قبل از آن معتقد بودند که، تا ۵۰ سال آینده یک خودرو الکتریکی خوب نخواهیم داشت.
مریخ – حیات در مریخ – زمین – سیاره – استفان پترانک – منظومه خورشیدی – آب – اکسیژن – جو
در تصویرموشک فالکون ۹ شرکت اسپیس ایکس را می بینیم، در حال بالا بردن شش تن بار به ایستگاه فضایی بین المللی. ۱۰ سال پیش، اسپیس ایکس هیچ کاری نکرده بود، و یا موشکی را به هیچ کجا پرتاب نکرده بود. پس به نظر استفان احتمال خوبی وجود دارد که کسی که صنعت خودرو سازی را در کمتر از ۱۰ سال متحول کرده است و بعلاوه یک شرکت کامل پرتاب موشک را در کمتر از ۱۰ سال بوجود آورده است، ما را در ۲۰۲۷ به مریخ می برد.
مریخ – حیات در مریخ – زمین – سیاره – استفان پترانک – منظومه خورشیدی – آب – اکسیژن – جو
باید این را بدانید که دولت ها و ربات ها دیگر مدیریت این موضوع را بعده ندارند. شرکت های خصوصی در حال جهش به فضا هستند و دوست دارند بشر را به مریخ برسانند.
ابهامات زیادی در زمان فرود به این سیاره وجود دارد. کسی نمی داند آیا ناسا برای ما این کار را انجام می دهد و یا یکی از شرکت های خصوصی در این زمینه راه را برای فرود ما به مریخ باز می کند. اما ناسا مسئولیت بسیار بزرگی در فهمیدن چگونگی زندگی در مریخ بعده دارد. لازم است در راستای اینکه چه مشکلی برای زندگی بشر در مریخ وجود دارد را به صورت واضح در ادامه توضیح دهیم.
نیازهای اولیه بشر در مریخ
برای زندگی در کره زمین ما به غذا، آب، مسکن و لباس احتیاج داریم. این در حالی است که برای زندگی در مریخ علاوه بر همه نیازهای بشر برای ادامه زندگی که در بالا به آن اشاره شد، اکسیژن نیز باید در نظر گرفته شود.
یکی از مهمترین موضوعات این لیست، آب هست. آب نیاز اساسی و پایه ای برای بشر است و بسیار سنگین تر از آن است که برای زندگی آن را از زمین به مریخ حمل کنیم، پس برای موفقیت درپروژه مریخ باید در آنجا آب پیدا کنیم. اگر به مریخ نگاه کنید، به نظر واقعا خشک می‌آید، به نظر می رسد که کل سیاره یک بیابان است. اما طبق تحقیقات، اینگونه نیست. تنها خاک روی مریخ حاوی ۶۰ درصد آب است. عکسی که در زیر می بینید کاملا واقعی است. خیلی از دهانه های روی مریخ لایه هایی از آب یخ زده در خود دارند.
مریخ – حیات در مریخ – زمین – سیاره – استفان پترانک – منظومه خورشیدی – آب – اکسیژن – جو
اینجا تصویری از حفاری کوچکی که کاوشگر فونیکس در ۲۰۰۸ انجام داده را میبینیم، که نشان می‌دهد درست زیر سطح خاک یخ وجود دارد. و حتی در تصویر دوم، که چهار روز بعد از اولی گرفته شده، می بینید که مقداری از آن بخار شده است.
مریخ – حیات در مریخ – زمین – سیاره – استفان پترانک – منظومه خورشیدی – آب – اکسیژن – جو
مدار گرد ها همچنین به ما می‌گویند که مقدار عظیمی آب زیر زمینی در مریخ یخچال های طبیعی هستند. در واقع، اگر تنها آب موجود در قطب های مریخ ذوب شود، بیشتر سطح سیاره زیر حدود ۱۰ متر آب خواهد رفت. پس می توان به این نتیجه رسید که کلی آب در آنجا موجود هست، اما بیشتر آن بصورت یخ و زیر خاک این سیاره است و نیاز به کلی انرژی و نیروی انسانی برای دسترسی دارد. وسیله ای در دانشگاه واشنگتن در سال ۱۹۹۸ ساخته شده است که رطوبت را جذب و به آب تبدیل می کند. مشخص شده است که رطوبت جو مریخ حدود ۱۰۰ درصد است. پس این دستگاه می تواند همه آبی را که انسان نیاز دارد بسادگی از جو مریخ بدست آورد.
در مرحله بعد باید به مهمترین فاکتور یعنی تنفس در مارس بپردازیم. البته به صورت بسیار عجیبی، ناسا این مشکل را حل کرده است. یک محقق MIT به نام مایکل هشت، دستگاهی به نام موکسی، ساخته است. جو مارس را به خود می کشد و اکسیژن بیرون می دهد. نکته قابل دکر این است که ۹۶ درصد جو این سیاره CO2 یعنی دی اکسید کربن است. ضمنا ۷۸ درصد CO2 ، اکسیژن است.
مریخ نورد بزرگ بعدی که ناسا در ۲۰۲۰ به مریخ می فرستد مجهز به یکی از این وسیله ها است، که می تواند به اندازه ای اکسیژن تولید کند که یک نفر را مداوما زنده نگه دارد. نکته این موضوع اینست که این وسیله از پایه بگونه ای طراحی شده تا بتواند با ضریب ۱۰۰ توسعه پیدا کند.
موضوع بعدی، موادی است که قرار است در مریخ بخوریم. پس باید بتوانیم در آنجا کشت داشته باشیم. برای کشت غذا از هیدروفونیک استفاده می‌کنیم، اما امکان کشت بیش از ۱۵ تا ۲۰ درصد غذایمان را در آنجا نداریم ، البته حداقل نه تا وقتی که آب در سطح مریخ جاری شود. پس در این زمان ، بیشتر غذایمان از زمین وارد می‌شود، که بصورت خشک است.
مرحله بعد مسکن برای اقامت بشر در مریخ است. در ابتدا می توانیم از بناهای های بادی تحت فشار استفاده کنیم. اما این روش واقعا فقط در روز کار میکند. تشعشعات خورشیدی بسیار زیاد است و همینطور تابش‌های اشعه کیهانی. طی آزمایشات از خاک مریخ، دانشمندان آن را برای ساخت آجر بسیار مناسب دانسته اند و به تایید ناسا رسیده است. آنها می خواهند نوعی از پلاستیک پلیمر را در آجرها قرار دهند، و در داخل اجاق مایکروویو فشرده کنند، زیرا می توانید بناهایی با دیوار های واقعا ضخیم بسازید. حتی ممکن است به زندگی در زیر مریخ در غارها یا مجاری گدازه فکر کنند، که خیلی از آنها وجود دارند.
مریخ – حیات در مریخ – زمین – سیاره – استفان پترانک – منظومه خورشیدی – آب – اکسیژن – جو
و نهایتا مورد آخر لباس است. بر روی زمین کیلومترها جو بالای سر ما وجود دارد، که ۷ کیلوگرم فشار دائمی بر بدن ما وارد می کند. بدن ما دائما در حال فشار به بیرون در مقابل آن است. روی مریخ تقریبا فشار جوی وجود ندارد. پس « دیوا نیومن»، محقق MIT، لباس فضایی براق ساخته است ، که ما را در خود محافظت می کند، جلوی تشعشعات را می‌گیرد و ضمنا ما را گرم نگه می‌دارد.
مریخ – حیات در مریخ – زمین – سیاره – استفان پترانک – منظومه خورشیدی – آب – اکسیژن – جو
تمام موارد ذکر شده ما را به سمت حرکت عظیم در داشتن یک زندگی خوب در مارس می‌برد و آن زمینی کردن سیاره مریخ است. تمام تلاش ما این است که آن را بیشتر شبیه زمین کنیم، و این یعنی مهندسی مجدد کل سیاره مریخ. به جرات می توان گفت که فناوری لازم برای انجام همه کارهایی که در بالا به آنها اشاره شد وجود دارد.
بیشتر بدانیم : ماه و توضیح پیدایش آن با توجه به نظریه برخورد بزرگ و تشکیل سینستیا >>
راهبرد ها و راهکارهای ایجاد حیات در مارس
برای رسیدن به تمام اهدافمان در ابتدا باید مریخ را گرم کنیم. زیرا مریخ بسیار سرد است و این به دلیل جو بسیار نازکی است که دارد. قطب جنوب و قطب شمال مریخ، هر دو آنها پوشیده از مقدار قابل توجهی دی اکسید کربن یخ زده هستند. اگر گرمش کنیم، مستقیما به داخل جو متصاعد می شوند که غلظت جو را شبیه به آنچه در زمین اتفاق می افتد افزایش می‌دهد.
و همانطور که می دانیم، CO2 گاز گلخانه ای بسیار قوی است. روش مورد علاقه استفان ، برپا کردن یک بادبان خورشیدی خیلی خیلی بزرگ و متمرکز کردن آن است که اساسا مثل یک آینه عمل کند و تمرکز آن در ابتدا روی قطب جنوب مریخ می باشد. همانگونه که سیاره می چرخد، تمامی آن یخ های خشک را گرم و متصاعد میکند، که این عمل مستقیما به جو وارد می شود. و واقعا مدت زیادی طول نمی‌کشد، کمتر از ۲۰ سال ، تا دمای مارس افزایش پیدا کند. همین حالا، در یک روز خوب در استوا، در وسط تابستان در مریخ، دما می تواند واقعا به ۲۱ درجه برسد، اما می تواند تا منهای ۷۳ درجه در شب هم پایین رود. استفان معتقد است: ” آنچه به دنبالش هستیم یک اثر گلخانه ای غیر قابل کنترل است: دما به اندازه ای افزایش یابد تا ببینیم که خیلی از یخ های روی این سیاره، خصوصا یخ های داخلی، ذوب شوند و بعد جادوی واقعی آغاز می‌شود.”
مریخ – حیات در مریخ – زمین – سیاره – استفان پترانک – منظومه خورشیدی – آب – اکسیژن – جو
همچنان که جو غلیظ تر می‌شود، همه چیز برای زندگی در این سیاره بهتر می شود. حفاظت بهتری در برابر تشعشع بوجود می‌آید، جو بیشتر ما را گرمتر میکند، سیاره را گرمتر میکند، پس آب جاری خواهیم داشت و کاشت محصول را ممکن می سازد. و بعد بخار آب بیشتری به هوا می رود، و گاز گلخانه ای قوی دیگری را ایجاد میکند. باران و برف در مارس خواهد بارید. و جو غلیظ تر آنقدر فشار را بالا می‌برد که می توانیم آن لباس های فضایی را در آوریم. ما تنها نیاز به حدود دو و نیم کیلو گرم فشار جوی برای زندگی در مارس داریم. و نهایتا، مریخی ساخته می شود که شبیه به بریتیش کلمبیا خواهد بود.
اما هنوز مشکل پیچیده و اساسی پیش روی بشر ، همان جو قابل تنفس است، که این موضوع شاید تا ۱۰۰۰ سال طول بکشد.
چشم اندازه پیش روی بشر از زندگی بر روی سیاره مریخ
نمی توان پیش بینی کرد که فناوری‌های آینده ما چه توانایی هایی فراهم می آورد و نمی شود گفت که ما با بدنمان چه می توانیم بکنیم. هم اکنون در زیست شناسی، ما در مرز توانایی کنترل ژنتیکی خود هستیم. می توانیم به گونه های انسانی در زمین تبدیل شویم که کمی با گونه های انسانی در مارس متفاوتند. اما در مارس چه خواهیم کرد؟ چه زندگی خواهیم داشت؟ مثل روی زمین خواهد بود؟ کسی رستورانی راه می اندازد، دیگری کارگاه ریخته گری می سازد. شخص دیگری روی مارس فیلم های مستند می سازد و آنها را روی زمین می‌فروشد. شرکت‌های نرم افزاری خواهند بود، هتل‌ها، نوشیدنی فروشی‌ها خواهند بود؟ این ها حتمی است. این برهم زننده ترین اتفاق عمرمان خواهد بود، و فکر می کنم الهام بخش ترینش هم هست.
از هر دختر بچه ۱۰ ساله ای بپرسید که آیا می خواهد به مریخ برود، برای شما پاسخ روشنی خواهد داشت. کودکانی که حالا در مدارس ابتدایی هستند می توانند انتخاب کنند که آنجا زندگی کنند یا نه. و مهمتر از همه، این کار، ما را تبدیل به یک گونه « فضا گذر» خواهد کرد. و به معنی آن خواهد بود که هر اتفاقی برای زمین بیافتد انسان ها زنده خواهند ماند. ما هیچ وقت آخرین نمونه نوع خود نخواهیم بود.
همه ی تلاش بشر برای داشتن یک زندگی خوب در مارس و زمینی کردن این سیاره است.
برگرفته از وب سایت: TED
ثبت ديدگاه